شب یلدا چی بخوریم؟ (خوراکی‌های شب یلدا)

شب یلدا، طولانی‌ترین شب سال را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین جشن‌های ملی همه ایرانیان دانست که قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد. همه ساله ایرانیان در سراسر جهان آخرین روز پاییز یعنی سی‌ام آذر ماه را جشن گرفته و آداب و رسوم مربوط به آن را به جا می‌آورند.
خوراکی‌هایی که معمولا برای شب یلدا خریداری می‌شوند، شامل شیرینی‌جات، آجیل و انار و هندوانه و کدو می‌شود. البته سبزی پلو با ماهی نیز غذای مخصوص شب یلدا است که معمولا در همه خانه‌های ایرانی پخت می‌شود. برای این‌‌که در این شب در کنار تمام شادی‌ها به فکر سلامتی خود نیز باشیم و در پیشگیری از چاقی موفق عمل کنیم، باید نکاتی را در مورد تغذیه سالم رعایت نماییم، با ما همراه باشید تا با هم بررسی کنیم شب یلدا چی بخوریم.

بایدها و نبایدهای خوراکی‌های شب یلدا

• انار سرشار از مواد مغذی:
  

  انار قرمز رنگ و گرد است و از برخی زوایا ظاهری شبیه به گل دارد. قطر این میوه بین ۵ تا ۱۲ سانتی‌متر بوده و پوستی ضخیم و غیر خوراکی دارد. انار دانه‌هایی قرمز، آبدار و ترش و شیرین دارد که علاوه بر طعم دلچسب، مواد مغذی بسیاری را نیز برای بدن فراهم می‌کند. یک فنجان انار دان شده حاوی ویتامین‌ها، املاح معدنی و ارزش غذایی زیر است:

  فیبر: ۷ گرم
  پروتئین: ۳ گرم
  ویتامین سی: ۳۰% از مقدار توصیه شده روزانه
  ویتامین کا: ۳۶% از مقدار توصیه شده روزانه
  فولات: ۱۶% از مقدار توصیه شده روزانه
  پتاسیم: ۱۲% از مقدار توصیه شده روزانه
  یک فنجان انار دان شده ۲۴ گرم قند و ۱۴۴ کالری دارد.

  بهترین زمان مصرف انار، صبح ناشتا است. در طب سنتی توصیه می‌شود که انار را حتما با گلپر بخورید زیرا از بروز نفخ در معده و دل‌درد پیشگیری نموده و عطر و بوی مطبوعی را نیز به انار می‌دهد. بهتر است به جای آب انار نیز به طور مستقیم از دانه‌های انار استفاده کنید زیرا دارای فیبر بوده و با سهولت بیشتری در دستگاه گوارش انسان هضم می‌شوند. اگر گل‌پر را روی انار خود بریزید، جذب بهتری در بدن شما خواهد داشت.

   

  فواید مصرف انار:
  

• • اثرات ضد التهابی از مهم ترین خواص انار
  • پیشگیری از بروز سرطان
  • جلوگیری از آلزایمر
  • کاهش فشار خون و ریسک ابتلا به بیماری های قلبی
  • مبارزه با آرتروز و درد مفاصل
  • ضد باکتری ضد قارچ و ضد ویروس
  • افزایش سطح تستوسترون
  • بهبود بیماری یرقان
  • بهبود زخم‌های داخل دهان و آفت
  • غنی از نیترات در نتیجه بهبود عملکرد ورزشی
  • تصفیه خون و دفع سموم
  • تقویت فولیکول مو و رشد

• هندوانه یک آنتی اکسیدان قوی:
  

  هندوانه ۹۰% از آب تشکیل شده اما با این وجود این میوه را می‌توان یکی از پرخاصیت‌ترین میوه‌ها دانست. هندوانه بیش‌تر مختص فصل تابستان است و تنها یک قاچ از آن عطش انسان را در گرمای کلافه کننده تابستان برطرف می‌کند اما این میوه قطعا شما را به یاد شب یلدا و خاطرات دلنشین این شب نیز می‌اندازد زیرا هندوانه پای ثابت سفره‌های شب یلدا است. یک برش از هندوانه (حدود ۱۵۴ گرم) دارای ویتامین‌ها و مواد معدنی زیر است:
  ویتامین C
  ویتامین A
  پتاسیم
  منیزیم
  فسفر
  برخی از ویتامین‌های گروه B

  فواید مصرف هندوانه:

• • آنتی اکسیدان قوی
  • پیشگیری از آسم
  • کاهش فشار خون
  • جلوگیری از سرطان
  • بهبود عملکرد روده و جلوگیری از یبوست
  • بهبود عملکرد مغز
  • کاهش دردهای عضلانی
  • حفظ سلامت پوست
  • موثر در درمان سندرم متابولیک
  • کمک به دفع سنگ کلیه
  • تصفیه خون و دفع سموم
  • تقویت فولیکول مو و رشد

• آجیل مغذی و سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی:

  آجیل‌ها خوراکی‌هایی بسیار محبوب و خوشمزه هستند که در همه رژیم‌های غذایی می‌توان از آنها بهره گرفت و برای گیاه‌خواران نیز منبعی غنی از انرژی به شمار می‌آیند. آجیل معمولا ما را به یاد شب یلدا و عید می‌اندازد اما به عنوان یک میان‌وعده مفید نیز هر روز هم می‌توانیم آن را مورد مصرف قرار دهیم. اما زیاده‌روی در مصرف هر نوع ماده غذایی می‌تواند مضراتی را نیز در پی داشته باشد. آجیل بسیار مغذی است به طوری که هر ۲۸ گرم از آن ارزش غذایی زیر را دارد:

  کالری: ۱۷۳
  پروتئین: ۵ گرم
  چربی: ۱۶ گرم (۹ گرم چربی غیر اشباع)
  کربوهیدرات: ۶ گرم
  فیبر: ۳ گرم
  ویتامین ای: ۱۲% از نیاز روزانه
  منیزیم: ۱۶% از نیاز روزانه
  فسفر: ۱۳% از نیاز روزانه
  مس: ۲۳% از نیاز روزانه
  منگنز: ۲۶% از نیاز روزانه
  سلنیوم: ۵۶% از نیاز روزانه

  فواید مصرف آجیل:
  

• • کمک به کاهش وزن
  • غنی از آنتی اکسیدان
  • کاهش کلسترول و تری گلیسیرید در بدن
  • موثر در بهبود دیابت و سندرم متابولیک
  • خاصیت ضد التهابی از بهترین خواص آجیل
  • حاوی مقادیر مناسبی از فیبر
  • کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی

• کدو سرشار از آنتی اکسیدان:

  کدو در گذشته پای ثابت شب یلدا بود، چون این میوه هم زمستانی و گرم است و استفاده از خوراکی‌های درست شده با این ماده در گذشته مرسوم بوده است.
  آش کدو و انواع خورش کدو خوراکی‌های شب یلدا بودند که در نقاط مختلف کشورمان با دستورالعمل‌های گوناگونی درست می‌شدند. در جنوب کدو را به همراه پیاز داغ سرخ می‌کنند و مقداری دانه انار آب گرفته روی آن می‌ریزند و این خوراکی ترش و شیرین را به عنوان یک وعده غذایی صرف می‌کنند.

  این ماده سرشار از آنتی اکسیدان و زرد رنگ به نظرم باید سر سفره‌های شب یلدای ما باشد، چون هم خواص فراوانی دارد و هم با آن می‌توان غذا‌هایی بسیاری درست کرد. یکی از بهترین اشکال کدو به شکل تنوری پختن آن است.

  سیب قرمز، لبو و سایر میوه های فصل هم در سفره شب یلدا گذاشته می شود.

در آخر برای هضم بهتر غذا این کارها را انجام دهید:

اگر شب یلدا زیاده روی نمودید و خوراکی‌های خوشمزه یلدایی را بیش از حد مصرف کردید، در انتها از مختصری آب غوره یا آب لیمو یا کمی سرکه رقیق شده در آب جوش خنک شده استفاده نمایند تا به هضم این غذاهای سنگین کمک نماید.

پیاده روی بعد از خوردن نیز به هضم غذا کمک می‌کند. برای تقویت هضم و حرکات روده‌ها و سهولت دفع با روغن بادام شیرین یا زیتون شکم را ماساژ دهید، این‌گونه که ابتدا روی شکم چند قطره روغن بادام شیرین یا زیتون بریزید و در جهت عقربه های ساعت حول ناف با دوایر متحد المرکز تدریجا بزرگ شونده ماساژ دهید.

برای کمک به تقویت و گرمی دستگاه گوارش و کمک به دفع مواد زائد، آخر شب یک لیوان عسلاب (ترکیب مساوی عسل با آب که جوشیده و موم آن گرفته شده است) مصرف شود.

نتیجه‌گیری:

• در این مقاله با هم به بررسی این‌که «شب یلدا چی بخوریم؟» پرداختیم.
• شب یلدا یا شام نخورید و یا شامی سبک که چندان چرب نباشد برای خود یا مهمانانتان در نظر بگیرید.
• سعی کنید به‌جای آجیل شور از آجیل‌های شیرین که حاوی مویز، توت و انجیر خشک هستند، استفاده کنید.
• هندوانه را خیلی کم، در ابتدای میهمانی و پیش از غذا مصرف کنید.
• سالمندان و افراد سردمزاج یا مبتلایان به بیماری‌های دارای طبیعت سرد مانند مشکلات گوارشی چون ریفلاکس، نفخ یا بدهضمی، کم‌کاری تیروئید، کبد چرب، افسردگی‌ها و… کم‌تر خوراکی سرد مصرف کنند.
• بهتر است لبو را باکمی از آب آن میل نمایید تا خاصیت ملین بودن آب لبو از ایجاد یبوست جلوگیری کند.
• مصرف پرتقال پس از شام، می‌تواند موجب نفخ شود.
• پس از شام میوه نخورید و یا نیم تا یک ساعت پس از شام، از سیب یا انار شیرین استفاده کنید.
• افراد دیابتی هم می‌توانند به‌اندازه معمول و با محدود کردن مصرف میوه‌ها و غذاهای دیگر، انار شیرین بخورند.
• استفاده از نوشیدنی‌هایی چون چای با هل یا دارچین یا زعفران، دم‌نوش نعنا باکمی نبات، معجون شیر بادام با عسل و… از نوشیدنی‌های مناسب شب یلدا به حساب می‌آیند.
• این روزها که انسان‌ها هرچه بیش‌تر به سمت غار تنهایی خود و سرگرم شدن در دنیای مجازی پیش می‌روند به پا داشتن و حفظ آیینی چون شب یلدا فرصتی است برای باهم بودن و بازآموزی سنت‌ها و آموخته‌های فرهنگی و احترام و دیدار بزرگ‌ترها. چه خوب است که این فرصت‌ها را قدر بدانیم و چندان هم درگیر چندوچون خوراکی‌های شب یلدا و تجملات مهمانی نشویم. شب یلدا چی بخوریم؟

منبع: Donyayemokamel